سنسور دما وسیله‌ای است که اطلاعات مربوط به درجه حرارت را از یک منبع می‌گیرد و آن را به یک فرم تغییر می‌دهد که می‌تواند توسط دستگاه دیگر قابل درک و اندازه گیری باشد. این دسته از سنسورها معمولا برای تشخیص و اندازه گیری دما مورد استفاده قرار می‌گیرند. سنسورهای دما و سنسورهای اندازه گیری رطوبت و دما، از سنسورهای اصلی مورد استفاده در اتوماسیون صنعتی هستند.
انواع سنسور دما:
سنسورهای دما رامی‌توان بطورکلی به دوگروه تماسی و غیر تماسی تقسیم کرد. سنسورهای حرارتی تماسی تنوع و فراوانی بسیار بیشتری را نسبت به نوع غیرتماسی آن دارند.
انواع سنسورهای دما به صورت تماسی:
• انواع ترموکوپل‌های TC
ترموکوپل یکی از ابزارهای بسیار پرکاربرد در انجام اکثر پروژه‌ها می‌باشد.
ترموکوپل در حقیقت نوعی مواد الکتریسیته می‌باشد.
ترموکوپل از دو فلز ناهمسان ساخته می‌شود که به هم متصل شده باشند. با رسیدن حرارت به محل اتصال این دو فلز، جریان بسیار ضعیفی از محل اتصال تولید می‌شود و به سمت سیم‌ها، جریان می‌یابد. با بالاتر رفتن دمای محل اتصال دو فلز، ولتاژ تولیدی افزایش می‌یابد و در حقیقت ترموکوپل در هر دما، ولتاژ معینی تولید می‌کند و در نتیجه در صورتی که بتوانیم این ولتاژ را به صورت دقیق اندازه گیری کنیم، قادر خواهیم بود دمای محل اتصال را به صورت دقیق اندازه گیری کنیم. ولتاژ تولید شده توسط ترموکوپل بوسیله ترمومتر به دما تبدیل می‌شود.
• مقاومت‌های RTDوPRT
سنسورهای RTD به صورت مقاومت‌های سیمی هستند و معمولا به شکل یک سیم پیچ غیر القایی با جنس سیم فلزی مانند :مس و نیکل ساخته می‌شوند،و برای حفاظت آن در داخل پوششی از جنس استیل قرار می‌گیرند.مقاومت سیم مورد استفاده در این سنسور در اثر افزایش دما افزایش یافته،در نتیجه می‌توان با اندازه گیری مقاومت RTD ، دما را اندازه گیری کرد.
• ترمیستورها
• بی متالها
• ترمومترهای شیشه‌ای
• ترموول‌ها
• انواع نیمه هادی شامل دیود، ترانزیستور و آی سی‌های اندازه گیری و کنترل دما
سنسورتماسی یا Contact Sensor برای اندازه گیری دمای محیط درواقع دمای خودش را اندازه گیری می‌کند. با تماس این سنسور به شئ تحت کنترل یا قرارگرفتن آن درمحیط تحت اندازه گیری،تعادل گرمایی بین سنسور و محیط ایجاد می‌شود.
درسنسورهای حرارتی غیرتماسی آنچه سنجیده می‌شود توان حرارتی مادون قرمز یا نور متصاعدشده‌ای است که ازیک سطح (یاجسم) با مساحت(یاحجم) مشخص یاقابل محاسبه دریافت می‌گردد.
انواع سنسورهای دمای غیر تماسی:
• ترمومترهای IR (مادون قرمز) و لیزری
• تصویربرداری حرارتی
• انواع طیف سنج‌های نوری
بطور کلی این دسته ازسنسورهای حرارتی برمبنای قابلیت طیف منتشرشده اندازه گیری راصورت می‌دهند.
سنسورهای رطوبت و دما ( Humidity and temperature sensor):
این سنسور رطوبت نسبی موجود در هوا را اندازه گیری کرده و آن را به صورت یک خروجی استاندارد 0.4-20 میلی آمپر و یا 0-10 ولت به تجهیزات کنترلی به عنوان ورودی اعمال می‌کند. از مهمترین مشخصه هایی که در هنگام تهیه یک سنسور رطوبت و دما باید به آن دقت کرد:
a) دقت اندازه گیری
b) رنج دما
c) رنج رطوبت
d) ولتاژ تغذیه انواع سنسور رطوبت و دما
e) نوع خروجی
f) شکل ظاهری سنسور(داکتی،کابلیی،دیواری)
g) زمان پاسخگویی سریع
انواع سنسورهای رطوبت و دما به دو صورت دیجیتال و یا آنالوگ می‌باشند. تفاوت اصلی بین این دو سنسور در نوع خروجی آنها است. در حالت دیجیتال قطاری از پالس های دارای منطق صفر و یک ظاهر می‌شود. ولی در حالت آنالوگ سطح ولتاژ یا جریان متناسب با میزان رطوبت تغییر می‌کند و به صورت پیوسته می‌باشد.
کاربرد سنسورهای دما:
• کنترل رطوبت در تجهیزات تنفس
• دستگاه‌های استرلیزه
• ماشین‌های جوجه کشی
• تصفیه گازهای شیمیایی، خشکن‌ها
• کوره‌ها
• وسایل نقلیه
• سیستم‌های تهویه مطبوع صنعتی
• خانه‌های هوشمند
• سالن‌های پرورش قارچ و گلخانه‌ها(گلخانه‌های هوشمند)
• مراکز نگهداری غذا و هر جایی که رطوبت در آن دارای اهمیت می باشد
ویژگی‌های سنسورهای رطوبت و دما:
- این سنسورها ضد آب و برای اندازه گیری دما به صورت مداوم در هوا، خاک و یا آب طراحی شده‌اند
- دارای دقت بی‌نظیر
- برای اندازه گیری دما در سیستم‌های صنعتی
- برای اندازه گیری در شرایط عملی سخت