چوک ورودی از یک بوبین سیمپیچی تشکیل شده است.
بدین صورت کار میکند که در هنگام عبور جریان، یک میدان مغناطیسی در آن ایجاد میشود.
این میدان مغناطیسی میزان افزایش جریان را محدود میکند.
از اینرو چوک ورودی، هارمونیکها را کاهش میدهد.
درایو را از امواج بلند و ایجاد هارمونیهای (THDI) و (THDV) که موثرترین این هارمونیها بر روی سیستم قدرت میباشند، محافظت میکند.
دو نوع اصلی چوک ورودی:
چوک ورودی AC:
هنگامی که یک چوک AC مابین درایو و سیستم قدرت (برق ورودی) قرار داده میشود، به آن چوک ورودی AC گفته میشود.
چوک ورودی DC:
زمانی که یک چوک DC در لینک DC درایو فرکانس متغیر جای داده میشود، به عنوان یک راکتور یا چوک لینک DC شناخته میشود.
بهتر است برای حذف کامل و حفاظت کامل از شبکه و اینورتر و خصوصا از خازنهای لینک DC، از هر دو نوع چوک DC و AC استفاده شود.
کارایی این چوکها (راکتورهای AC و DC) بدین صورت است که جریانهای هارمونیکی را محدود میکنند.
مزیت قابل توجه چوک ورودی (راکتورهای AC) محافظت از تمامی اینورترهای فرکانس متغیر در برابر امواج بلند و جلوگیری از ورود نوسانات به سیستم قدرت شبکه است.
طرز کار چوک در اینورتر:
بهتر است در ابتدا در مورد و عملکرد چوکها صحبت کنیم.
چوکها در واقع از یک بوبین سیمپیچی شده تشکیل شدهاند که وظیفه آنها محدود کردن جریان الکتریکی عبوری به وسیله یک میدان مغناطیسی تولیدی میباشد.
بوبین سیمپیچی:
مهمترین کارایی آنها کاهش هارمونیکها و اعوجاج ولتاژ و جریان است.
با این کار از اینورترها در مقابل امواج بیکیفیت و ایجاد هارمونیهای نامطلوب شامل THDI و THDV که معروفترین این موجها هستند و روی سیستم قدرت تاثیر دارند، محافظت میکند.
این مسئله خود طول عمر سیستم مورد نظر را افزایش میدهد.
زمانی که از یک چوک AC در میان اینورتر و سیستم قدرت (برق ورودی) استفاده میشود، از آن به عنوان چوک ورودی AC یاد میشود.
زمانی که از یک چوک DC بین اینورتر فرکانس متغیر و شبکه قدرت (لینک DC) استفاده میشود، از آن به عنوان یک راکتور یا چوک لینک DC نام برده میشود.
دقت داشته باشید که هر دو نوع کار محدود کردن هارمونیک های اضافه و ناخواسته را به عهده دارند ولی مزیت قابل توجه چوکهای ورودی (AC) محفاظت از کل اینورتر های فرکانس متغیر در برابر امواج بی کیفیت و نا خواسته و همچنین جلوگیری از ورود نوسانات به سیستم قدرت شبکه است.
- حذف هارمونیکهای نا خواسته تاثیرات نصب چوک ورودی در اینورتر ها مانع از نواسانات ولتاژ اضافی میشوند.
- قابلیت اطمینان سیستم قدرت را افزایش می دهند طول عمر اینورترها را افزایش میدهند.
- نیاز به تعمیرات اینورتر کمتر میشود به طور کلی کیفیت توان انتقالی به مصرف کننده و موتورها را بهبود میبخشند.
- لغزش آزار دهنده و ناخواسته را کم میکنند.
محل نصب چوک در اینورترها:
با توجه به نوع طراحی و محلی که نصب شده است.
چوک میتواند به عنوان یک چوک ورودی یا یک چوک خروجی در اینورتر ها مطرح شود.
به عنوان مثال یک چوک ورودی که به آن راکتور ورودی هم میگویند، میتواند جهت حفاظت از اینورتر و جلوگیری از تعمیرات اینورتر قبل از VFD و در ورودی برق اصلی نصب شود، یا برای حفاظت از موتور الکتریکی در خروجی و پس از اینورترهای فرکانس متغیر (VFD)، نصب شود که در این حالت به آن راکتور بار یا چوک خروجی میگویند.
دلایل استفاده از چوک ورودی در اینورترها:
- اضافه کردن چوک در ورودی اینورتر فرکانس متغیر بسیار ساده و آسان است.
- اینورترهای فرکانس متغیر (VFD) را در مقابل امواج ناخوشایند و نامطلوب (اعوجاجات)، نوسانات (surge) حفاظت میکند.
- قابلیت اطمینان و طول عمر اینورتر فرکانس متغیر را افزایش میدهد که خود از تعمیرات اینورتر جلوگیری میکند.
- استفاده از آنها در مقایسه با روشهای دیگر کاهش هارمونیکها بسیار به صرفه تر است.
- تا حدی قابیلیت ایجاد buffering در مقابل حالات گذرای ولتاژ را نیز دارند.
- به کیفیت و استاندارد سازی شبکه برق سراسری نیز کمک می کنند.
- مقدار نویز فرکانس بالای تزریق شده به سیستم قدرت را کاهش میدهد.
- اصلاح ضریب توان
- کم کردن تداخلات صوتی ما بین اینورترها (cross-talk)
- مانع از سوختن فیوزها و کنتاکتور ها به علت حالات گذرای ولتاژ و جریان بالا میکند.
- تامین امپدانس مورد نیاز بین اینورترها و خازنهای سیستم قدرت و همچنین خازنها و دیگر اجزای سیستم قدرت را از رزونانس یا پدیده تشدید هارمونیکی محافظت میکند.
همه موارد ذکر شده، دلایلی هستند که مصرف کنندگان را به استفاده از چوکهای ورودی توصیه میکنند.
علاوه بر این چوک های ورودی به علت پرکاربردی ، قابلیت اطمینان بالا و قیمت پایین شان یکی از بهترین روشهای اصلاح هارمونیکی هستند.
با استفاده همزمان از چوک های AC و DC یکسان میتوان سدی با کارایی بالا در برابر هارمونیکها ایجاد کرد.
استاندارد استفاده از چوک ها در اینورتر ها:
- چوکهای ورودی AC معمولی دارای امپدانس های ۳% و ۵% هستند.
- اما هزینه ی آنها در مقایسه با نوع ۳% اندکی بیشتر است.
استاندارهای ثبت شده جهانی در مورد فیلترهای هارمونیک استاندارد هارمونیکی میباشد.
به صورت جهانی در تعیین حدود قابل قبولی برای اعوجاج سیستم قدرت به کار برده میشود.
این استاندارد با توجه به استحکام سیستم قدرت، ۵ تا ۲۰ درصد اعوجاج جریان هارمونیکی کل (THD) را مجاز اعلام می کند.
نقطه ای که در آن این مورد اندازه گیری می شود نقطه اتصال مشترک است.
نزدیکترین نقطه از طرف اداره توزیع برق است که در همان نقطه مشترک بعدی تامین می شود یا می تواند تامین شود.