مانومتر

تاریخچه‌ی استفاده از مانومترها

استفاده از ابزارهایی برای اندازه‌گیری فشار به طوری که مانو‌مترها امروزه به شکل آنها می‌شناسیم، به دوران قدیمی بازمی‌گردد. اما تاریخچهٔ تکامل و پیشرفت مانو‌مترها به  شکل زیر است:

– قرن هفتم و هشتم: ابزارهای ساده‌ای مانند لوله‌ها با مایع داخلی برای اندازه‌گیری فشار به کار گرفته می‌شدند. به عنوان مثال، لوله‌هایی پر از آب به عنوان مانو‌مترها در  آزمایش‌های علمی و مهندسی مورد استفاده بودند.

– در اواخر قرن هجدهم و اوایل قرن نوزدهم: اختراع لوله بوردون (Bourdon tube) توسط ایوان بوردون، که یک لوله فلزی بسته شده بود و به وسیلهٔ تغییر شکل در پاسخ به  فشار، حرکت می‌کرد. این اختراع موجب ایجاد مانو‌مترهای عقربه‌ای شد.

– میانه قرن بیستم: پیشرفت‌های بیشتری در انواع مانو‌مترها اتفاق افتاد. از جمله استفاده از دیگر اجزاء حسگر فشار مانند دیافراگم‌ها و سنسورهای الکترونیکی.

– روزگار مدرن: با پیشرفت تکنولوژی، مانو‌مترها به شکل‌ها و اندازه‌های مختلفی با دقت و قابلیت‌های بیشتری طراحی شدند. مانو‌مترهای دیجیتالی و الکترونیکی به وجود  آمدند که دقت بالاتر، خوانایی بهتر، و قابلیت‌های پیشرفته‌تری دارند.

– امروزه، مانو‌مترها به شکل‌ها و ساختارهای متنوعی در انواع صنایع مورد استفاده قرار می‌گیرند. از صنایع نفت و گاز، خودروسازی، صنایع شیمیایی تا آزمایشگاه‌ها و  ساختمان‌ها، مانو‌مترها برای کنترل و اندازه‌گیری فشار گسترده‌ای استفاده می‌شوند.

پیشرفت‌های فناوری و دانش در این زمینه به مانو‌مترها این امکان را می‌دهد که به صورت دقیق‌تر، سریع‌تر و با قابلیت‌های گسترده‌تری فشار را اندازه‌گیری کنند و در  صنایع و زیرساخت‌های مختلف استفاده شوند.

انواع مانومترها

مانو‌مترها در انواع مختلفی طراحی شده‌اند، هر یک با ویژگی‌ها و کاربردهای خاص خود:

1. مانومتر عقربه‌ای (Bourdon Tube)

یکی از شایع‌ترین و استفاده‌شده‌ترین انواع مانو‌مترهاست. از یک لوله خمیده به شکل C یا هلیکالی استفاده می‌کند که با تغییر فشار، به صورت خطی یا زاویه‌ای به‌ حرکت  درمی‌آید و این حرکت به وسیلهٔ یک مکانیزم به عقربه یا نمایشگر منتقل می‌شود.

2. مانومتر زیگ‌زاگی (U-tube Manometer)

از دو لوله U-شکل که با یک مایع (معمولاً جیوه یا آب) پر شده‌اند، استفاده می‌کند. ارتفاع مایع در هر یک از لوله‌ها تغییر می‌کند و این تغییرات ارتفاع به تغییر فشار  متصل است.

3. مانومتر دیافراگمی (Diaphragm Manometer)

این نوع از مانو‌مترها از یک دیافراگم برای اندازه‌گیری فشار استفاده می‌کنند. دیافراگم عموماً یک ورقه نازک از فلز یا مواد مرکب است که به فشار سیال یا گازی که  می‌خواهیم اندازه بگیریم، واکنش نشان می‌دهد.

4. مانومتر میکانیکی (Mechanical Manometer)

این انواع مانو‌مترها از ترکیب دستگاه‌های مکانیکی و لوله‌های دیافراگمی برای اندازه‌گیری فشار استفاده می‌کنند. آنها ممکن است شامل چرخ دنده، سیستم کمربندی  یا سایر اجزاء مکانیکی برای تبدیل حرکت به خروجی قابل اندازه‌گیری باشند.

5. مانومتر الکترونیکی (Electronic Manometer)

این انواع مانو‌مترها از حسگرهای الکترونیکی برای اندازه‌گیری فشار استفاده می‌کنند. آنها اغلب دارای صفحه نمایش دیجیتال هستند که فشار را به صورت دقیق نشان  می‌دهند.

6. مانومتر دقیق (Precision Manometer)

این نوع مانو‌مترها برای اندازه‌گیری فشارهای بسیار دقیق و حساس استفاده می‌شوند و معمولاً در آزمایشگاه‌ها یا صنایع دقیق مورد استفاده قرار می‌گیرند.

هر کدام از این انواع مانو‌مترها ویژگی‌ها و کاربردهای مختلفی دارند و بسته به نوع و شرایط محیطی مورد استفاده، انتخاب می‌شوند.