ترانزيستور دستگاهي است كه به همراه سه پايه كه از اتصال متوالي دو ديوار ساخته ميشود. به همين دليل داراي دو پيوند P-N ميباشد، كه سه پايه آن از سه نيمه هادي موجود در اين پيوندها گرفته ميشوند.
متصل شدن متوالي ديودها، باعث به وجود آمدن دو نوع ترانزيستور ميشود، NPN و PNP، كه به ترتيب به معناي قرار گرفتن نيمه هادي نوع P در بين دو نيمه هادي نوع N در بين دو نيمه هادي نوع P ميباشد.
ساختار در تصوير زير نشان داده شده:
اساس ساخنار ترانزيستورها يك پيوند P-N معمولي ميباشد، كه ميتواند ولتاژ يا جريان را تحت كنترل بگيرد و تنظيم كند. به عبارتي ترانزيستور در مقابل سيگنالها مانند سوييچ عمل ميكند، در واقع ترانزيستور كار تقويت سيگنال را به عهده دارد.
پايههاي ترانزيستور به نامهاي اميتر، بيس و كلكتور هستند و هركدام داراي عملكرد خاص خود ميباشند:
پايهي اميتر(EMITTER):
ابعاد نیمههادی مربوط به امیتر معمولی است و حامل اکثریت جریان آن، شدیدا تقویت شده است ( از طریق ذوب شدن ) چرا که وظیفهی این پایه تامین حاملان اکثریت جریان در ترانزيستور است،خواه الکترون، خواه حفره.
بنابراین به دلیل صادر کردن الکترون، به این پایه امیتر ( به معنای گسیل کننده) میگویند.
در نماد مداری پایهی امیتر را با علامت E مشخص میکنند.
پایه بیس (Base):
نیمه هادی بیس از دو نیمه هادی دیگر ابعاد کوچکتری دارد ( عرض کمتر) و مقدار اندکی ذوب شده است.
ماموریت اصلی آن عبور دادن حاملان اکثریت از پایهی امیتر به پایهی کلکتور است.
در نماد مداری پایهی بیس را با علامت B مشخص میکنند.
پایهی کلکتور (Collector):
همانطور که از نام آن مشخص است وظیفه آن جمعآوری و دریافت حاملهای اکثریت است.
ابعاد آن، (از نظر عرض) از بیس و امیتر بزرگ تر است (از آنجا که کلکتور یک ترانزیستور نسبت به دو پایهی دیگر توان بیشتری تلف میکند، آنرا بزرگتر از دو نیمههادی دیگر میسازند) و به صورت ملایم ذوب شده است.
در نماد مداری پایهی کلکتور را با علامت C مشخص میکنند.
باياس ترانزيستور:
باياس دهي به معني كنترل عملكرد مدار از طريق تامين منبع توان است. درواقع عملكرد هر دو پيوند
P-N موجود در ترانزيستور را ميتوان با كمك باياس دادن به آنها از طريق يك منبع DC، كنترل كرد. حالات مختلف باياسدهي ترانزيستور در تصوير زير نشان داده شده است: