خازن قطعه الکترونیکی است که در اساس کار آن ذخیره انرژی الکتریکی یا همان ولتاژ در خود توسط میدان الکترواستاتیکی (بارالکتریکی) میباشد، که ذخیره بار الکتریکی در خازن میتوان برای ایجاد میدان الکتریکی یکنواخت استفاده کرد. به دلیل راحتی عبور سیگنالهای متناوب یا AC و ایجاد مانع برای عبورسیگنالهای مستقیم یا DC به عنوان فیلتر نیز مورد استفاده قرار میگیرند.
خازن یا کاپاسیتور که حرف ابتدایی آن از کلمه capacitor میآید، با حرف C نشان داده میشود. واحد ظرفیت آن فاراد میباشد و ظرفیت خازن طبق فرمول زیر بدست میآید.
C=kε0A/d
فاراد برای این قطعه واحد بزرگی میباشد، که برای معرفی ظرفیت خازن از واحدهای کوچکتر استفاده میکنند.
- میلی فاراد :3-10 F
- میکرو فاراد: 6-10 F
- نانو فاراد: 9-10 F
- پیکو فاراد: 12-10 F
ساختمان:
خازن از دو صفحه فلزی موازی (رسانا از جنس روی، آلومنیوم، نقره) تشکیل شده است که در بین صفحات هوا یا عایق (دی الکتریک مانند کاغذ، میکا، پلاستیک، سرامیک، اکسید آلومینیوم، اکسید تانتالیوم) وجود دارد. شکل را ملاحظه نمایید.
انواع خازن:
- عدسي
- سراميکي
- الکتروليتي(آلومینیومی، تانتالیوم)
- ورقه ای(کاغذی و پلاستیکی)
- میکا
- روغنی و گازی
- متغیر
عدسی:
خازن عدسی ابعادی مانند عدس دارد که بدون قطب مثبت و منفی میباشد و دارای محدوده پیکو فاراد و نانو فاراد است. که با بالاتر رفتن میزان ظرفیت آن سایزش نیز بزرگتر میشود.
سرامیکی:
خازنهای سرامیکی از دیگر انواع خازنهای خشک و یا بدون قطب هستند که جنس دی الکتریک آن سرامیک میباشد. این نوع خازنها به دلیل ثبات بالای دی الکتریک عایقهای بسیار خوبی هستند، که میتوان ظرفیتهای بالا در حد میکروفاراد در ابعاد کوچک تهیه کرد. و نیز ولتاژ کاری این نوع بالا میباشد.
الکتروليتي:
خازنهای الکترولیتی دارای قطب مثبت، منفی میباشند که معمولا در اندازههای میکروفاراد میباشند. هنگام استفاده از آن در مدار باید جهت آن مورد توجه قرار گیرد که ظرفیت و ولتاژ قابل تحمل خازن بر روی آن نوشته شده است. از انواع آن میتوان خازنهای الکترولیتی، آلومینیومی و تانتالیومی را نام برد. از مهمترین کاربردهای این قطعه در مدار یکسو کننده دیودی به عنوان فیلتر و کوپلینگ در مدار بایاس ترانزیستورها هستند.