شیشه یک جامد آمورف شفاف و غیر بلوری است که کاربردهای مهم بسیاری در سراسر جهان، در مصارف مختلف وابسته به صنعت شیشه سازی دارد. شاید بیشتر به دلیل کاربرد گسترده در پنجرهها و بطریها شناخته شده باشد. رایجترین انواع شیشهها در درجه اول با خاکستر سودا و سیلیس و همچنین سایر مواد افزودنی ساخته میشوند. از شیشههای بازیافتی نیز اغلب در تولید شیشههای جدید استفاده میشود. در ادامه به بررسی بیشتری راجب این صنعت میپردازیم.
در ایران شرکتهای تولیدی موفقی به تولید شیشه میپردازند که نام آنها شامل:
تاریخچه شیشه سازی در ایران
صنعت شیشهسازی در ایران دارای سابقه و قدمت بسیار طولانی میباشد که تقریبا به قبل از 2000 سال قبل از میلاد بر میگردد. یافتن یک ظرف شیشهای زرد رنگ به همراه خطوط و نقوش ایرانی در یکی ازگورستانهای باستانی لرستان، یک گردنبند شیشهای که دانههای آبی رنگاش مربوط به ۲۲۵۰ سال پیش از میلاد مسیح و در ناحیه شمال غربی ایران و قطعات شیشهای به رنگ سبز کم رنگ که در اکتشافات باستانشناسی لرستان، شوش و… بدست آمده حاکی از آن است که ایران قدمت تاریخی و طولانی مدت در صنعت تولید شیشه داشته است.
تغییر و تحول در این صنعت
90 درصد شیشه هایی که در جهان تولید شده است از آهک، سیلیس و کربنات سدیم ساخته شده است. اما با گذر زمان تغییراتی در عناصر اصلی و فرعی آن ایجاد شد. با افزایش تقاضا برای استفاده از شیشه این صنعت شیشه سازی به سرعت رشد کرد و ماشینآلاتی برای تولید دقیق و مداوم مجموعهای از محصولات تولید شدند.
همچنین با طراحی و ساخت دستگاه تولید ورق شیشه ای توسط کولبورن، تولید انبوه شیشه پنجره امکان پذیر شد. در سال 1904، مهندس آمریکایی مایکل اونز دستگاه دمنده بطری اتوماتیک را به ثبت رساند.شیشه ماده ای شفاف و غیر قابل نفوذ و غیرسمی است به همین علت در صورت تماس با غذا و نوشیدنی کاملا بی خطر است. شیشه با محیط و محتوا خود واکنش نشان نمیدهد و این ویژگی برای کاربردهای علمی، و پزشکی بسیار مناسب میباشد.
متداولترین کاربردهای صنعت شیشهسازی
- ظروف شیشهای – بطری و شیشه
- شیشههای مسطح – از جمله لعاب برای ساختمانها و وسایل نقلیه
- الیاف شیشهای – برای تقویت، عایقبندی و فیبر نوری
- شیشههای پزشکی – مانند لولههای آزمایشگاه
- ظروف شیشهای خانگی – مانند پارچ و لیوان
- دکوراسیون داخلی – شیشه رنگی، لاکوبل، پارتیشن شیشهای، آینه کاری و…
تولید شیشه شامل دو روش اصلی است:
- فرآیند شیشه شناور که ورقههای شیشهای را تولید میکند.
- دمش شیشهای که بطریها و ظروف دیگر را تولید میکند.
تولید شیشه شناور
شیشه شناور به ورقهای شیشهای گفته میشود که به وسیله مواد مذاب شناور بر روی یک سطح فلزی از قلع، ساخته میشود. ورقهای تولید شده در روش شناور، سطحی بسیار صاف و با ضخامت یکنواخت دارد. از این نوع شیشه در ساخت و تولید پنجرههای شیشهای و بسیاری از کاربردهای دیگر استفاده میشود.
پیشنهاد خواندنی: صنعت بستهبندی
تولید ظروف شیشهای (شیشهگری)
شیشه گری یکی از هنرهای قدیمی و سنتی محسوب میشود. در این صنعت با حرارت دادن به شیشه آن را نرم کرده و به وسیله ابزارها و دمیدن به آن شکل میدهند. زمان خارج کردن از کوره، شیشه ها دمای بالایی دارند. پس از آن شیشهگر تکهای از آن را بر روی لولهای تو خالی قرار داده و بوسیله دمیدن سعی میکند به آن شکل دهد. ظروف مختلفی مانند لیوان، بطری، بشقاب و کاسههای غذاخوری و بسیاری دیگر از جمله این ظروف هستند.
شیشهها قابل بازیافت هستند و شما میتوانید با حرارت دادن و ذوب کردن دوباره آنها شکلهای جدید و ظروف تازهای بسازید.
معروفترین انواع شیشهها
معروفترین شیشههایی که در مقیاس صنعتی تولید میشوند، عبارتند از:
- شیشههای سودالایم (شیشه جام)
- شیشههای بوروسیلیکاتی و شیشههای کریستال
دستگاههای مورد استفاده در صنعت شیشهسازی
- دستگاه برش CNC
- دستگاه شستشوی شیشه
- دستگاه پرس شیشه
- دستگاه خم اسپیسر
- دستگاه تزریق گاز آرگون
- دستگاه چسب پلی سولفاید
- میزگردان
- دستگاه فریزر
- میز بارگزاری جام و کمپرسور 1500 لیتری
در این صنعت نام سایر بهترین تولیدکنندگان ایرانی نیز عبارت است از:
استفاده از اینورتر در صنعت شیشهسازی
موارد کاربرد اینورتر در برش و دستگاههای CNC بررسی میشود. موتورهایی از قبیل اسپیندلها که در صنعت شیشهسازی استفاده میشود، با دورهای بالایی بین 4000 تا 5000 rpm به حرکت در میآید. برای راه اندازی و استفاده در دور نامی پلاک خود نیاز به اینورتر مخصوص به خود دارند. فرکانس خروجی این نوع اینورترها باید در حدود 0 تا 900 هرتز باشد.
مزایای كنترل دور موتورها با استفاده از اینورتر
- امکان کنترل، جهت کنترل سریع و آسان موتور
- کاهش مصرف انرژی و هزینه برق
- راه اندازی ایمن که به موتور آسیب نرسد چون معمولا موتورها در حالت عادی جریان راهاندازی بالایی احتیاج دارند.
- مدهای کنترلی متنوع برای حفاظت از موتور در برابر اضافه جریان یا تغییرات ولتاژ
- تنظیم کنترل سرعت با دقت بالا برای موتور با استفاده از پارامترهای مختلف راهاندازی