چوک ورودی (Input Shock) یا همچنین به آن “شوک ورودی” نیز گفته میشود، یک پدیدهی فیزیکی است که در سیستمها و دستگاههای الکترونیکی رخ میدهد. این شوک یا ارتعاش ورودی، تغییر ناگهانی و پرشتابی در ویژگیهای ورودی سیستم، مانند ولتاژ، جریان یا سیگنال الکتریکی، میباشد.
چوک ورودی ممکن است به دلیل عوامل مختلفی ایجاد شود، مانند تغییرات فیزیکی محیط، شوکهای مکانیکی، عوامل الکترواستاتیکی یا عوامل الکترومغناطیسی. این شوک میتواند به صورت یک امواج تکراری (از جمله امواج ترانزیتوری) یا یک پالس ناگهانی اتفاق بیفتد.
چوک ورودی ممکن است برای سیستمها و دستگاههای الکترونیکی آسیبها و مشکلاتی ایجاد کند. این شوک میتواند باعث خرابی قطعات الکترونیکی، تغییرات ناخواسته در ویژگیهای سیستم، اختلالات در عملکرد دستگاه یا حتی از کار افتادن سیستم شود. بنابراین، برای محافظت در برابر چوک ورودی، از روشها و عناصر محافظ مانند فیوزها، ضربهگیرها و سیستمهای ضد لرزش استفاده میشود.
برای جلوگیری یا کاهش تأثیر چوک ورودی، عموماً از مدارهای فیلترینگ، محافظهای سوئیچینگ و محافظ الکترومغناطیسی (EMI) استفاده میشود. این اقدامات میتوانند از سیستم در برابر شوک ورودی حفاظت کنند و پایداری و عملکرد صحیح سیستم را تضمین کنند.
مقالات زیر به شما کمک میکنند تا با چوک ورودی نیز بیشتر آشنا شوید.
دو نوع اصلی چوک ورودی
چوک ورودی (Input Shock) ممکن است به انواع مختلفی تقسیم شود، که شامل موارد زیر میشود:
1. چوک ورودی الکتریکی:
این نوع چوک ورودی به تغییر ناگهانی و پرشتابی در ولتاژ یا سیگنال الکتریکی ورودی به سیستم اشاره دارد. مثلاً اگر ولتاژ ورودی به سیستم الکترونیکی با تغییر ناگهانی افزایش یا کاهش کند، چوک ورودی الکتریکی رخ داده است.
2. چوک ورودی مکانیکی:
این نوع چوک ورودی به تغییر ناگهانی و پرشتابی در محیط مکانیکی ورودی به سیستم اشاره دارد. مثلاً اگر سیستم الکترونیکی در معرض ضربهها، لرزشها یا ارتعاشات قوی قرار بگیرد، چوک ورودی مکانیکی رخ داده است.
3. چوک ورودی الکترومغناطیسی:
این نوع چوک ورودی به تغییر ناگهانی و پرشتابی در میدان الکترومغناطیسی ورودی به سیستم اشاره دارد. مثلاً اگر سیستم الکترونیکی تحت تأثیر تغییرات ناگهانی در میدانهای الکترومغناطیسی قرار بگیرد، چوک ورودی الکترومغناطیسی رخ داده است.
هر یک از این انواع چوک ورودی ممکن است به دلایل مختلفی ایجاد شود و میتواند بر سیستمهای الکترونیکی وابسته به نوع و شدت آن تأثیر داشته باشد. برای مقابله با این چوکها، از روشها و محافظ مانند فیوزها، ضربهگیرها و محافظهای الکترومغناطیسی استفاده میشود تا سیستم در برابر آنها محافظت شود و عملکرد صحیح سیستم حفظ شود.
پیشنهاد خواندنی: راهنمای انتخاب چوک
چوک AC
چوک AC (Alternating Current Shock) یا شوک AC، یک نوع شوک الکتریکی است که در اثر برخورد با جریان متناوب (AC) رخ میدهد. جریان متناوب، جریان الکتریکی است که جهت آن به طور متناوب و چرخشی تغییر میکند، معمولاً با فرکانس نسبتاً بالا مانند 50 هرتز یا 60 هرتز در سیستمهای برق شهری.
چوک AC ممکن است در صورت برخورد مستقیم با جریان AC، تماس با قسمتهای برقی فعال ناحیه نشت برق یا در صورت استفاده نادرست از تجهیزات برقی رخ دهد. این نوع شوک میتواند تحت تأثیر ولتاژ بالا و جریان قوی باشد و برای بدن انسان خطرناک باشد.
شوک AC میتواند عوارض جدی برای سلامتی ایجاد کند، از جمله آسیب به اعضای بدنی، سوختگی، اختلالات قلبی، فلج عضلانی و حتی میتواند منجر به مرگ شود. بنابراین، ایمنی الکتریکی، استفاده از تجهیزات برقی با مشخصات مناسب و رعایت اصول ایمنی مهم است تا جلوگیری از وقوع چوک AC و حفظ سلامتی و ایمنی افراد تضمین شود.
در صورتی که اتلاف چوک AC را تجربه کردید، باید به سرعت از منطقه خطر خارج شده و در صورت لزوم تماس با پزشک یا مراکز اورژانس را برقرار کنید. توجه و اطلاعات کافی درباره ایمنی الکتریکی و استفاده درست از تجهیزات برقی میتواند از وقوع شوک AC جلوگیری کند.
چوک DC
چوک DC (Direct Current Shock) یا شوک DC، یک نوع شوک الکتریکی است که در اثر برخورد با جریان مستقیم (DC) رخ میدهد. جریان مستقیم، جریان الکتریکی است که جهت آن ثابت است و تغییر نمیکند.
چوک DC ممکن است در صورت برخورد مستقیم با جریان DC، تماس با قسمتهای برقی فعال ناحیه نشت برق یا در صورت استفاده نادرست از تجهیزات برقی رخ دهد. این نوع شوک میتواند تحت تأثیر ولتاژ بالا و جریان قوی باشد و برای بدن انسان خطرناک باشد.
شوک DC میتواند عوارض جدی برای سلامتی ایجاد کند، از جمله آسیب به اعضای بدنی، سوختگی، اختلالات قلبی، فلج عضلانی و حتی میتواند منجر به مرگ شود. بنابراین، ایمنی الکتریکی، استفاده از تجهیزات برقی با مشخصات مناسب و رعایت اصول ایمنی مهم است تا جلوگیری از وقوع چوک DC و حفظ سلامتی و ایمنی افراد تضمین شود.
در صورتی که اتلاف چوک DC را تجربه کردید، باید به سرعت از منطقه خطر خارج شده و در صورت لزوم تماس با پزشک یا مراکز اورژانس را برقرار کنید. توجه و اطلاعات کافی درباره ایمنی الکتریکی و استفاده درست از تجهیزات برقی میتواند از وقوع شوک DC جلوگیری کند.
طرز کار چوک در اینورتر
چوک در اینورترها (Inverter) عمدتاً به عنوان یک ویژگی ایمنی مورد استفاده قرار میگیرد. هدف اصلی از استفاده از چوک در اینورترها، جلوگیری از شوک الکتریکی و ایمنی کاربران است.
طرز کار چوک در اینورتر به صورت زیر است:
1. سنسورها:
ابتدا، سنسورها و عناصر ایمنی مختلف در اینورتر نصب میشوند. این سنسورها میتوانند شامل سنسورهای ولتاژ، جریان، دما و موارد دیگر باشند.
2. تشخیص شوک:
سنسورها مداوماً وضعیت جریان و ولتاژ ورودی و خروجی را نظارت میکنند. در صورت شناسایی وجود شوک الکتریکی یا عدم تناسب مقادیر ولتاژ و جریان، این سنسورها به سرعت به سیستم کنترلی اطلاع میدهند.
3. قطع برق و محافظت:
پس از تشخیص شوک الکتریکی، سیستم کنترلی اینورتر به سرعت سیگنال قطع برق به تجهیزات و خروجیهای قدرت را ارسال میکند. این عمل باعث میشود تا منابع قدرت خارجی به سرعت قطع شده و هرگونه شوک الکتریکی از کاربران جلوگیری شود.
4. نمایش اطلاعات:
در صورت وقوع چوک الکتریکی، برخی از اینورترها دارای نمایشگرها و سیستمهای اعلان میباشند که با اعلام خطا و ارائه اطلاعات به کاربران، آنها را از وقوع خطر شوک الکتریکی آگاه میکنند.
به طور کلی، چوک در اینورترها از طریق سنسورها، سیستمهای کنترلی و قطع برق برای جلوگیری از وقوع شوک الکتریکی و ایمنی کاربران استفاده میشود. این ویژگی ایمنی به کاربران اجازه میدهد با اطمینان بیشتر از استفاده از اینورترها و دستگاههای متصل به آنها استفاده کنند.
مقالات مرتبطی که اطلاعات بیشتری در مورد چوک ورودی به شما میدهند شامل:
محل نصب چوک در اینورترها
محل نصب چوک (Shock) در اینورترها (Inverter) به عنوان یک ویژگی ایمنی ممکن است متفاوت باشد و بستگی به طراحی و ساختار دستگاه دارد. اما معمولاً چوک در اینورترها در مراحل و شرایط زیر نصب میشود:
1. در ورودی برق:
یکی از محلهای ممکن نصب چوک در اینورترها، در مسیر ورودی برق است. در این حالت، چوک در ورودی برق به اینورتر قرار میگیرد تا در صورت وقوع شوک الکتریکی و تغییرات ناگهانی در ولتاژ ورودی، بتواند ایمنی کاربران را تضمین کند.
2. در خروجی برق:
ممکن است چوک در خروجی برق اینورتر نصب شود تا در صورت وقوع شوک الکتریکی در بخش خروجی، ایمنی کاربران حفظ شود. این نوع چوک به عنوان یک محافظ برای دستگاهها و تجهیزات متصل به خروجی اینورتر عمل میکند.
3. در مدارهای داخلی:
بعضی از اینورترها ممکن است دارای مدارهای داخلی چوک باشند که در محدودههای مختلف دستگاه نصب شدهاند. این چوکها در جایگاههای مهمی قرار میگیرند تا در صورت وقوع شوک الکتریکی در نقاط داخلی اینورتر، ایمنی کاربران را تضمین کنند.
محل نصب چوک در اینورترها بستگی به ساختار و طراحی دستگاه دارد و ممکن است در نقاط دیگری نیز نصب شود. در هر صورت، هدف اصلی از نصب چوک در اینورترها، جلوگیری از وقوع شوک الکتریکی و افزایش ایمنی کاربران است.
استاندارد استفاده از چوک ها در اینورتر ها
- چوکهای ورودی AC معمولی دارای امپدانس های ۳% و ۵% هستند.
- اما هزینه ی آنها در مقایسه با نوع ۳% اندکی بیشتر است.
- استاندارهای ثبت شده جهانی در مورد فیلترهای هارمونیک استاندارد هارمونیکی میباشد.
- به صورت جهانی در تعیین حدود قابل قبولی برای اعوجاج سیستم قدرت به کار برده میشود.
- این استاندارد با توجه به استحکام سیستم قدرت، ۵ تا ۲۰ درصد اعوجاج جریان هارمونیکی کل (THD) را مجاز اعلام می کند.
- نقطه ای که در آن این مورد اندازه گیری می شود نقطه اتصال مشترک است.
- نزدیکترین نقطه از طرف اداره توزیع برق است که در همان نقطه مشترک بعدی تامین می شود یا می تواند تامین شود.