دلایل سوختن الکتروموتورها

نصب و نگهداری درست و استاندارد، دقیق و درست بودن پارامترها (ولتاژ، فرکانس، قطبیت، درجه حفاظت) از عوامل عمر مفید و طولانی الکتروموتور است. هنگامی که الکتروموتور آسیب دیده است اولین اقدامی که باید انجام شود تجزیه و تحلیل سیم پیچ هاست. پیدا کردن علت سوختگی و تعمیرکردن آن از مهم‌ترین کاراها می‌باشد چرا که جلو آسیب بیش‌تر به الکتروموتور را می‌گیرد.

در ادامه این مقاله به بررسی عوامل سوختن الکتروموتورها و تجزیه و تحلیل آن‌ها می‌پردازیم.

سوختن کلی سیم‌پیچ الکتروموتور

در مواقعی که مشکلات ولتاژ مانند زیاد بودن یا کاهش ولتاژ در سیم پیچی موتور ایجاد شود. همچنین ممکن است موتور دستگاه به طور مناسب خنک کاری نگردد سیم پیچ موتور بسیار داغ شده و می‌سوزد. علاوه بر این‌ها دلایل ناشناخته دیگری نیز ممکن است منجر به این اتفاق گردند. برای رفع این مشکل و راه‌اندازی مجدد دستگاه نیاز است تا سیم پیچی توسط متخصص این کار تعویض گردد.

از دست دادن یک فاز از سیم‌پیچی موتور

زمانی که به دلایل مختلف مانند تغییرات ولتاژ یا عوامل دیگر، یک فاز از موتور داغ شده و از بین برود به سایر فازها فشار زیادی وارد شده و جریان بیشتری را بکشند که در نهایت منجر به سوختن الکتروموتور می‌گردد.

سوختگی نصف سیم پیچی موتور

زمانی که از دو کنتاکتور به صورت هم زمان استفاده شده و یکی از کنتاکتورها به هر دلیلی بسوزد، باعث می‌شود تا نیمی از سیم پیچی الکتروموتور نیز سوخته و نیاز به تعویض داشته باشد.

• کنتاکتورها قطعاتی هستند که مهم ترین جزء مدارهای فرمان الکترونیکی است. امروزه در ماشین‌های صنعتی بسیار مورد استفاده قرار می‌گیرند. از آن‌ها جهت کنترل و راه اندازی ماشین‌های صنعتی استفاده می‌شود.

سوختن لکه‌ای سیم پیچی الکتروموتور

گاهی ممکن است بین سیم‌پیچ‌ها یک اتصال کوتاه اتفاق افتاده و موجب آسیب و سوختگی سیم پیچ در نقطه‌ای خاص گردد. وجود اتصال کوتاه بین سیم‌ها و همچنین اتصال به بدنه نیز منجر به این اتفاق می‌گردد. علت سوختن لکه‌ای سیم پیچی الکتروموتورها را می‌توان به دلایل مختلفی نسبت داد. مانند:

• کم یا زیاد شدن ولتاژ
• آلودگی و سایر عوامل ناشناخته

سوختن سیم پیچی راه‌انداز موتور

این نوع سوختن الکتروموتور را تنها در سیم پیچی موتورهای تک فاز مشاهده می‌کنیم. زمانی که مشکلی در یکی از اجزای راه‌انداز وجود داشته باشد شاهد جریان اضافی در سیم پیچ راه‌انداز خواهیم بود. اگر سیم کشی به صورت اشتباه انجام شده باشد یا اضافه بار وجود داشته باشد، باعث ایجاد سوختگی در سیم پیچ می‌گردد.

از دست دادن فاز اولیه، اتصال کوتاه فاز به فاز، اتصال پهلو به پهلو، اتصال بدنه، اتصال بدنه در گوشه شیار، اتصال بدنه در شیار و اتصال کوتاه یا خسته شده نیز از جمله موارد سوختن سیم پیچ‌های سه فاز می‌باشند که هر یک به دلایل مختلفی رخ می‌دهند. در شرایطی که یک الکتروموتور با فرکانس سینوسی و ثابت راه‌اندازی می‌شود، تلفات عادی می‌باشد.

اما وقتی که بخواهیم همان الکتروموتور را با اینورترهای فرکانسی راه‌اندازی کنیم چند تفاوت به وجود می‌آید:

• اول در فرکانس‌های پایین: در فرکانس پایین دور الکتروموتور هم پایین می‌آید و اگر سیستم خنک کننده جداگانه نداشته باشد و پروانه خنک کن روی شفت و پشت الکتروموتور نباشد، الکتروموتور درست خنک نخواهد شد. این امر باعث بالا رفتن دمای آن خواهد شد. با بالارفتن دما تلفات هم بالا رفته و جریان هم بالا خواهد رفت که باعث آسیب دیدن سیم پیچی و در نهایت سوختن الکتروموتور خواهد شد.
• دوم در فرکانس های بالا: در این حالت در فرکانس‌های بالا در سیم‌های مسی با بالا رفتن فرکانس، الکترون تمایل دارد که از پوسته و لایه خارجی سیم لاکی عبور کند. این موضوع خود باعث تلفات بالاتر و شکست عایقی جریان نشتی می‌شود. درایوها که از قطعات الکترونیکی و سوئیچینگ استفاده می‌کنند و ولتاژ لحظه‌ای بزرگ‌تری به سیم پیچ‌ها اعمال می‌کنند. در فرکانس‌های بالا شاهد تاثیر منفی سیم پیچ‎‌ها بر هسته آهنی هستیم.
• سوم شکل موج مربعی خروجی اینورترها: با افزایش فلوی‌ مغناطیسی بدون آنکه در داخل هسته و در سیم پیچی مفید واقع شود به بیرون از هسته نشت ‌می‌کند. این امر به شدت بر روی سیم پیچی تاثیر منفی می‌گذارد و با بالارفتن جریان باعث کاهش توان الکتروموتور می‌گردد.